Türkiye'de nadir rastlanan ancak ölümcül seyreden deli dana hastalığı (Creutzfeldt-Jakob), son günlerde yeniden gündemde.
Ankara’da bir hastada Deli Dana tespit edilmesinin ardından Bolu’da da benzer bir bulguya rastlandı. Sağlık yetkilileri alarm durumuna geçerken, uzmanlar vatandaşları et tüketimi konusunda uyardı.
DELİ DANA HASTALIĞI NEDİR?
Tıbbi adıyla Creutzfeldt-Jakob Hastalığı (CJD), beyinde prion adı verilen anormal proteinlerin birikmesi sonucu ortaya çıkan, sinir sistemini hedef alan nadir ve ölümcül bir hastalıktır. Bu proteinler, beyin hücrelerini tahrip ederek hızla ilerleyen nörolojik bozukluklara neden olur.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Deli dana hastalığı, erken dönem ve ileri evre belirtilerle kendini gösteriyor.
ERKEN DÖNEM BELİRTİLERİ:
Kişilik değişiklikleri, depresyon ve anksiyete
Hafıza sorunları ve dikkat eksikliği
Kaslarda seğirme ve kontrolsüz hareketler
Denge bozukluğu ve baş dönmesi
Uyku düzensizlikleri
İLERİ AŞAMA BELİRTİLERİ:
Konuşma ve yürüme zorlukları
Görme kaybı, çift görme
Kas sertliği, bilinç bulanıklığı
Nöbetler, koma ve bitkisel hayata geçiş
NASIL BULAŞIR?
Uzmanlara göre hastalık insandan insana doğrudan bulaşmaz. Ancak, bulaşıcı hayvansal ürünlerin tüketimi önemli bir risk faktörüdür.
RİSK OLUŞTURAN DURUMLAR:
Hasta hayvanlardan elde edilen et ve et ürünleri
Hijyenik olmayan kesim yerlerinden alışveriş
Veteriner kontrolünden geçmemiş hayvansal ürünler
Tıbbi cihazlarla bulaş (nadir)
SAĞLIK BAKANLIĞI VE UZMANLARDAN KRİTİK UYARILAR
Bolu’da bildirilen son vakanın ardından, Sağlık Bakanlığı ekipleri bölgedeki gıda zincirlerini ve et üretim süreçlerini incelemeye aldı. Halk sağlığı uzmanları, vatandaşlara şu uyarılarda bulundu:
✅ Et ürünlerini tam pişirerek tüketin ✅ Ürünlerin menşeine ve üretici iznine dikkat edin ✅ Kayıt dışı veya sokak kesimi yapılan etlerden uzak durun ✅ Market ve kasap alışverişlerinde Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı onaylı ürünleri tercih edin
TÜRKİYE'DE DELİ DANA RİSKİ NE KADAR YÜKSEK?
Türkiye’de deli dana vakası oldukça nadir görülse de, gıda güvenliği zincirindeki ihlaller, olası riskleri artırabiliyor. Daha önce bazı Avrupa ülkelerinde büyük çaplı salgınlara neden olan hastalık, kontrolsüz hayvan ithalatı ve kaçak kesimlerle insan sağlığını tehdit edebiliyor.
VATANDAŞLAR ENDİŞELİ: “ET ALIRKEN KORKAR OLDUK”
Son vakaların ardından özellikle kırmızı et tüketen vatandaşlar sosyal medyada endişelerini dile getirdi. Birçok kullanıcı, market alışverişlerinde menşe, parti numarası ve üretici bilgisi sorgulamasına başladığını ifade etti.
YETKİLİLERDEN AÇIKLAMA BEKLENİYOR
Sağlık Bakanlığı'nın ve Tarım ve Orman Bakanlığı'nın, konuyla ilgili kapsamlı bir açıklama yapması bekleniyor. Soruşturmanın sonucu ve laboratuvar bulguları netleştikçe, resmî bilgilendirmeler kamuoyuyla paylaşılacak.