Böbrekleri hasar gördü, ciğerleri su topladı...Kontrastlı sıvı ne kadar riskli?
Türk sanat müziğinin usta ismi Muazzez Abacı, geçirdiği kalp krizi sonrası anjiyo olmuş, ardından yoğun bakımda yaşam mücadelesi vermişti. Menajeri Taner Budak’ın açıklamasına göre, anjiyo sırasında kullanılan kontrastlı sıvı böbrek yetmezliğine ve ciğerlerde su toplanmasına yol açtı. 78'inci doğum gününde yaşamını yitiren Abacı'nın ölüm nedeni olarak “kontrastlı sıvı” şüphesi gündeme geldi. Hürriyet'in haberine göre;
“KONTRAST MADDE NADİR DE OLSA ÖLÜMCÜL KOMPLİKASYONLARA NEDEN OLABİLİR”
Kontrast maddelerin risklerini ve kullanım alanlarını anlatan Radyoloji Uzmanı Doç. Dr. Yasemin Altıntaş, bu maddenin çok nadiren ciddi yan etkilere yol açabileceğini, ancak mevcut kronik hastalıkların bu riski artırdığını söyledi.
❝Muazzez Abacı örneğinde olduğu gibi, kontrast madde bazı hastalarda böbrek fonksiyonlarını bozabilir. Bu nedenle işlem öncesinde mutlaka kreatinin ve eGFR gibi böbrek fonksiyon testleri yapılmalı❞ dedi.
10 BİN HASTADA 1 CİDDİ REAKSİYON GÖRÜLÜYOR
Doç. Dr. Altıntaş’ın verdiği bilgilere göre:
İyotlu kontrastlarda ciddi reaksiyon oranı %0.01–0.04
Gadolyum içeren MR kontrastlarında %0.001–0.01 Bu da yaklaşık her 10.000 hastadan 1 ila 4’ünde ciddi komplikasyon görülebileceği anlamına geliyor.
BÖBREKLERİ NASIL ETKİLİYOR?
Kontrast madde:
Böbrek damarlarında geçici daralmaya yol açarak kan akışını azaltabiliyor.
Tübül hücrelerine oksidatif stres yaratabiliyor.
Risk grubundaki kişiler:
Kronik böbrek hastaları
65 yaş üstü bireyler
Diyabet, hipertansiyon, kalp yetmezliği hastaları
Dehidratasyon yaşayanlar
Yüksek doz kontrast alanlar
RİSKLİ HASTALARDA NE YAPILMALI?
İşlem öncesi alınacak önlemler:
Hidrasyon (serum desteği)
Düşük doz kontrast kullanımı
Alternatif görüntüleme yöntemlerinin tercih edilmesi
N-asetilsistein gibi antioksidan destekler
BELİRTİLER NELERDİR?
Kontrast maddeye bağlı böbrek hasarı genellikle sessiz seyrediyor. Ancak:
İdrar miktarında azalma
Yüzde ve bacaklarda ödem
Halsizlik, bulantı gibi belirtiler
Kreatinin seviyesinde yükselme
gibi semptomlar görülebilir.
“HASTANELERDE ACİL MÜDAHALE İÇİN TÜM TEDBİRLER VAR”
Alerjik şok gibi durumlar için hastanelerde:
Adrenalin (epinefrin)
Antihistaminikler
Kortizon
Oksijen ve sıvı desteği gibi acil müdahale ilaçlarının hazır bulunduğunu belirten Altıntaş, ❝Bu tür reaksiyonlar son derece nadirdir ve müdahale protokolleri hastanelerde uygulanmaktadır❞ dedi.