SAĞLIĞA SESSİZ TEHDİT: DİJİTAL BAĞIMLILIK

Türkiye'de internet ve sosyal medya kullanım oranlarının rekor düzeye ulaştığı 2025 yılında, uzmanlar önemli bir halk sağlığı sorununa dikkat çekti: dijital bağımlılık. İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Kılınç ve Uzman Klinik Psikolog Pınar Aytaçlar, ekran başında geçirilen sürenin hem fiziksel hem ruhsal sağlık üzerinde ciddi tehditler oluşturduğunu belirterek, toplumun dijital farkındalık konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğini söyledi.

4 SAATİ AŞAN KULLANIM "TEHLİKE ÇANI"

İnternet ve sosyal medya kullanımındaki artışa dikkat çeken Prof. Dr. Kılınç, ekran başında günde 4 saati aşan sürenin özellikle gençler için kritik eşik olduğunu vurguladı. Özellikle gece yatakta telefonla vakit geçirmenin ve bildirimlere sürekli tepki vermenin uyku kalitesini bozduğunu, bu durumun da kalp-damar sağlığı, obezite ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları gibi birçok sorunu tetiklediğini ifade etti.“Yatmadan en az yarım saat önce ekrandan uzaklaşmak, masa başında kısa egzersiz molaları vermek ve dijital molalar planlamak hayati öneme sahip,” dedi.

"UYKUSUZLUK, KAS AĞRISI VE PISKILOJIK BOZUKLUKLAR"

Prof. Dr. Kılınç, ekran bağımlılığının yalnızca ruhsal değil, aynı zamanda fiziksel sağlık açısından da ciddi risk taşıdığını vurguladı:

Kalitesiz uyku, bağışıklık sistemini zayıflatıyor

Uzun süreli hareketsizlik, damar tıkanıklıklarına ve ölümcül akciğer pıhtılarına yol açabiliyor

Yanlış oturma pozisyonları, skolyoz, bel-boyun ağrıları ve bileklerde sinir sıkışmalarına neden olabiliyor

SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI VE DEPRESYON İLİŞKİSİ

İEÜ Psikoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi (PUAM) Uzman Klinik Psikoloğu Pınar Aytaçlar, sosyal medya kullanımının ruh sağlığıyla doğrudan ilişkili olduğunu belirtti.“Araştırmalar, sosyal medyanın aşırı kullanımının depresyon ve anksiyete (kaygı) düzeylerini artırdığını gösteriyor. Kişiler özellikle ‘bir şeyleri kaçırma korkusu’ (FOMO) nedeniyle dijital platformlarda uzun süre kalıyor.”

Aytaçlar, kadınlarda sosyal bağlantı ve aidiyet, erkeklerde ise rekabet ve oyun odaklı kullanımların bağımlılık eğilimini artırdığını vurguladı.

GEÇİCİ HAZ, KALICI ZARAR

Sosyal medya platformlarının dopamin sistemi üzerinde etkili olduğuna işaret eden Aytaçlar, kullanıcıların kısa süreli “iyi hissetme” hali yaşasa da bu durumun uzun vadede duygusal dengesizlik, gerçek ilişkilerden kopma ve yalnızlık duygusunun artışına yol açabileceğini söyledi.“Yemeğe odaklanmak yerine telefona bakmak, yürürken etrafı görmek yerine ekran kaydırmak... Tüm bunlar bizi farkındalıktan uzaklaştırıyor. Dijital detoks ve bilinçli farkındalık çalışmaları, bağımlılıkla mücadelede etkili yöntemlerdir.”

TÜRKİYE’DE 77 MİLYON AKTİF İNTERNET KULLANICISI

Dijital 2025 Türkiye Raporu verilerine göre:

Türkiye’de aktif internet kullanıcı sayısı: 77,3 milyon

Sosyal medya kullanıcı sayısı: Yaklaşık 60 milyon

Günlük ekran süresi: Ortalama 7 saat

En yoğun kullanım saatleri: 21.00 – 01.00 arası

Bu veriler, Türkiye’yi dijital bağımlılık açısından riskli ülkelerden biri haline getiriyor.